Τα δείγματα βιολογικών υλικών που συλλέγονται από τους αθλητές των Ολυμπιακών του Ρίο θα ελεγχθούν μελλοντικά και για τυχόν απόπειρες ντοπαρίσματος με γονιδιακές θεραπείες, ανακοίνωσε η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή. Οι έλεγχοι θα πραγματοποιηθούν κάποια στιγμή μετά τους αγώνες, σε χρόνο που δεν έχει ακόμα καθοριστεί, ανέφερε ο Ρίτσαρντ Μπάτζετ, επιστημονικός και ιατρικός διευθυντής της Επιτροπής, μιλώντας στο περιοδικό Chemical & Engineering News της Αμερικανικής Εταιρείας Χημείας. Το πρώτο τέτοιο τεστ θα ελέγχει το εάν οι αθλητές έχον λάβει συνθετικό DNA που κωδικοποιεί την παραγωγή ερυθροποιητίνης (EPO), μια ορμόνη που αυξάνει την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων και τελικά τις αθλητικές επιδόσεις, εξήγησε ο Καρλ Γίχαν Σούντμπεργκ του Ινστιτούτου Καρολίνσκα της Σουηδίας, μέλος της Διεθνούς Επιτροπής Αντιντόπινγκ (WADA).
Αν και μέχρι σήμερα έχουν εγκριθεί ελάχιστες γονιδιακές θεραπείες για την καταπολέμηση ασθενειών, η WADA πρόσθεσε το γονιδιακό ντόπινγκ στη μαύρη λίστα των απαγορευμένων ουσιών και μεθόδων το 2003. Αναφορές για χρήση γονιδιακού ντόπινγκ από αθλητές δεν έχουν υπάρξει μέχρι σήμερα, αν και ένας γερμανός προπονητής φέρεται να το είχε επιχειρήσει πριν από μια δεκαετία. Έγγραφα που παρουσιάστηκαν στο δικαστήριο το 2006 έδειχναν ότι ο Τόμας Σπρίνγκσταϊν της Γερμανικής Ένωσης Αθλητισμού είχε ζητήσει από τον προμηθευτή του προϊόντα γονιδιακού ντόπινγκ με EPO.
Η μέθοδος που θα χρησιμοποιηθεί από τη WADA για την περίπτωση της EPO παρουσιάστηκε στο συνέδριο EuroScience Open Forum που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο μήνα στο Μάντσεστερ. Η εξέταση γονιδιακού ντόπινγκ βασίστηκε σε μελέτες του Εθνικού Ινστιτούτου Μέτρησης της Αυστραλίας και μπορεί να εντοπίζει διαφορές ανάμεσα στο ανθρώπινο γονίδιο της EPO και το συνθετικό αντίστοιχό του. Το φυσιολογικό γονίδιο περιέχει τέσσερα «εσώνια», αλληλουχίες που αποκόπτονται από το μεταφορικό RNA πριν αρχίσει η σύνθεση της πρωτεΐνης EPO. Το συνθετικό DNA που θα εισαγόταν σε μια προσπάθεια ντόπινγκ είναι απίθανο να διέθετε αυτά τα εσώνια, κάτι που θα πρόδιδε τον χρήστη.
Μια άλλη τακτική είναι η ανάπτυξη τεστ που εντοπίζουν πρωτεΐνες των ιών μέσω των οποίων εισάγεται στον οργανισμό το επιπλέον γονίδιο. Και μια τρίτη προσέγγιση είναι ο έλεγχος των μορίων σακχάρου που προστίθενται από τον οργανισμό στο μόριο της EPO. H ορμόνη αυτή κανονικά παράγεται στους νεφρούς, ωστόσο οι αθλητές είναι πιθανότερο να εισάγουν το γονίδιό τους απευθείας στους μύες, οι οποίοι προσθέτουν διαφορετικά σάκχαρα από ό,τι οι νεφροί. Υπάρχουν εξάλλου αθλητές που κάνουν ενέσεις συνθετικής ερυθροποιητίνης η οποία έχει παραχθεί σε βακτήρια και μπορεί να γίνει αντιληπτή λόγω των διαφορετικών σακχάρων της.
Εκτός όμως από την EPO, η WADA χρηματοδοτεί μελέτες για την ανάπτυξη τεστ που θα ελέγχουν για γονιδιακό ντοπάρισμα με αυξητικούς παράγοντες. Στο μεταξύ, η Διεθνής Υπηρεσία Αντιντόπινγκ τελειοποιεί τεχνικές που ανιχνεύουν απαγορευμένες ουσίες για πολύ μεγαλύτερο χρόνο στο αίμα. Σε γενικές γραμμές, τα τεστ αυτά βασίζονται σε φασματόμετρα μάζας, τα οποία ανιχνεύουν μεταβολίτες που παραμένουν στο αίμα για εβδομάδες ή μήνες.
Τέτοιες βελτιωμένες τεχνικές χρησιμοποιήθηκαν για τον αναδρομικό έλεγχο των αθλητών των Ολυμπιακών του Πεκίνου το 2008 και του Λονδίνου το 2012. Οι αθλητές που βρέθηκαν ντοπαρισμένοι με αυτά τα τεστ ήταν πολύ περισσότεροι από αυτούς που πιάστηκαν στη διάρκεια των αγώνων. Το ποσοστό έφτασε το 8%, συγκριτικά με λιγότερο από 1% σε προηγούμενους Ολυμπιακούς.