Στα βόρεια του νομού Σερρών, εκεί που οι πρόποδες του όρους Μπέλες καταλήγουν στη λίμνη Κερκίνη, βρίσκεται το Ακριτοχώρι, ένα παραδοσιακό χωριό που φιλοξενεί το Ιερό Ησυχαστήριο Τιμίου Προδρόμου. Ανάμεσα στο πράσινο του βουνού, με θέα την ασημένια επιφάνεια της λίμνης, το Μοναστηριακό συγκρότημα είναι μια όαση ηρεμίας. Από μακριά, η Μακεδονίτικη αρχιτεκτονική με τα χαρακτηριστικά έντονα χρώματα που συναντά κανείς στα χιλιόχρονα μοναστήρια του Άθω, προσκαλεί τον επισκέπτη σε ένα συναρπαστικό ταξίδι εσωτερικής αναζήτησης.
Ο θεμέλιος λίθος για το Ησυχαστήριο τέθηκε το 1981 και σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα τα κτίρια του συγκροτήματος άρχισαν να παίρνουν σχήμα και μορφή. Το έργο ανέλαβαν η νυν Γερόντισσα Ιακώβη και πέντε δόκιμες μοναχές υπό την καθοδήγηση του Γέροντος Αλεξίου, Ηγούμενου της Μονής του Οσίου Ξενοφώντος Αγίου Όρους. 40 μοναχές ζουν σήμερα στο Ι.Η. Τιμίου Προδρόμου, μετατρέποντας τα κτίρια σε τόπο προσευχής.
Η βαριά, ξύλινη πόρτα της εισόδου με τη σφυρήλατη επένδυση και τα χειροποίητα καρφιά, είναι ένα πρώτο δείγμα των καλλιτεχνημάτων του Ησυχαστηρίου. Πάνω από την είσοδο, δεσπόζει η αγιογραφία του Τιμίου Προδρόμου, προστάτη της Μονής. Η είσοδος αυτή ανοίγει για να υποδεχθεί προσκυνητές από όλο τον κόσμο, καθημερινά από το πρωί μέχρι τη δύση του ήλιου.
Ο πρώτος πρωινός ήχος που σπάει τη σιωπή του ειδυλλιακού τοπίου είναι οι ψαλμοί της γυναικείας χορωδίας. Όταν η λειτουργία τελειώσει, οι μοναχές υποδέχονται τους επισκέπτες τους στο Αρχονταρίκι, προσφέροντάς τους ελληνικό καφέ και παραδοσιακό λουκούμι. Εκεί, οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να συνομιλήσουν μαζί τους διεκδικώντας λίγη από τη γαλήνη που διέπει την καθημερινότητά τους. Το Αρχονταρίκι, όπως και κάθε κτίριο του Ησυχαστηρίου, είναι διακοσμημένο λιτά με χειροποίητα ξύλινα έπιπλα.
Μερικές φορές το χρόνο, όπως στη γιορτή του Τιμίου Προδρόμου στις 29 Αυγούστου ή ανήμερα της Ζωοδόχου Πηγής, πραγματοποιείται λιτανεία με περιφορά της εικόνας. Πρόκειται για μια αυθεντική τελετουργία της Ορθόδοξης πίστης που ανάγεται στους πρώτους Βυζαντινούς χρόνους. Της πομπής προηγείται η μοναχή που κρούει ρυθμικά το σήμαντρο, κατεξοχήν μουσικό όργανο του μοναχισμού που χρησιμοποιείται αντί της καμπάνας, καλώντας τους πιστούς να συμμετέχουν στη λιτανεία. Οι μοναχές, οι ιερείς και οι προσκυνητές, κάνουν το γύρο της εσωτερικής αυλής της Μονής, περπατώντας πάνω σε λιθόκτιστα καλντερίμια, ανάμεσα σε περιποιημένους κήπους. Τα περιβόλια με τα καρποφόρα δένδρα και όλων των ειδών τα κηπευτικά, βρίσκονται στην ανατολική πλευρά της Μονής. Οι Μοναχές που ασχολούνται, έχουν γνώσεις πάνω στις δενδροκαλλιέργειες και την κηπουρική, ώστε η παραγωγή τους να καλύπτει τις ανάγκες του Ησυχαστηρίου. Πρωταρχικό μέλημα στην περιποίηση της γης, είναι ο σεβασμός και το ενδιαφέρον για την προστασία του περιβάλλοντος, γεγονός που τονίζουν όλες οι οικολογικές οργανώσεις του νομού αλλά το διαπιστώνει κανείς και όταν επισκέπτεται τη Μονή.
Όπως στα περισσότερα κοινόβια Μοναστήρια, έτσι και στο Ησυχαστήριο του Τιμίου Προδρόμου, οι μοναχές ασχολούνται με τέχνες που διασώζονται εδώ και αιώνες. Η χρυσοκεντητική παραπέμπει στα πρότυπα του 6ου αιώνα, όταν εισήχθη το μετάξι στο Βυζάντιο. Στους αργαλειούς, οι αδελφές υφαίνουν άμφια και οικιακά υφάσματα, τα οποία στη συνέχεια κεντούν στο χέρι. Οι ασκητικές μορφές των Ορθόδοξων Αγίων, αποτυπώνονται πάνω σε διάφορα υλικά από τα χέρια έμπειρων αγιογράφων. Όλοι οι χώροι του Ησυχαστηρίου, από την Τράπεζα και τα κελιά μέχρι τους εξωτερικούς χώρους είναι καλοδιατηρημένοι και φιλόξενοι, αναδεικνύοντας την επίπονη προσπάθεια κάθε μέλους της κοινότητας. Με την καθοδήγηση της Γερόντισσας Ιακώβης, τα διακονήματα των μοναχών αξιοποιούν τις ιδιαίτερες γνώσεις και κλίσεις τους είτε πρόκειται για συντήρηση μηχανημάτων και εγκαταστάσεων, είτε για κηπουρική και μαγειρική, ή άπτονται θεμάτων οργάνωσης και λειτουργίας.
Στο κέντρο της αυλής της Μονής, δεσπόζει το Καθολικό. Η εκκλησία είναι αντίγραφο του παλαιού Καθολικού της Μονής Ξενοφώντος. Εξωτερικά, ο ναός έχει κόκκινο χρώμα που συμβολίζει το αίμα των Μαρτύρων της Ορθόδοξης Πίστης, όπως ακριβώς και σε πολλές Μονές του Αγίου Όρους. Οι αγιογραφίες στο εσωτερικό είναι εξαιρετικά αντίγραφα των τοιχογραφιών και των εικόνων της Ι.Μ. Ξενοφώντος ενώ τις ξυλόγλυπτες κατασκευές ανέλαβαν να φιλοτεχνήσουν οι πατέρες της Μονής. Από τις προσεγμένες ψηφίδες στο πάτωμα μέχρι τους μπρούτζινους πολυελαίους απ’ όπου κρέμονται αυγά στρουθοκαμήλου, τα έργα τέχνης χρησιμοποιούνται για να προβάλλουν συμβολισμούς. Η ομορφιά της φύσης και το ήρεμο περιβάλλον του Ησυχαστηρίου, προσελκύουν πλέον χιλιάδες πιστούς, κατά πολύ περισσότερους από όσους μπορεί να δεχτεί το υπάρχον Καθολικό. Δημιουργήθηκε επομένως η ανάγκη για την ανέγερση ενός μεγάλου ναού, ο οποίος θεμελιώθηκε από τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο, τον Ιούνιο του 1999 και εγκαινιάζεται τον Οκτώβριο του 2012 από τον ίδιο.
Πρόκειται για το μόνο σύγχρονο, αμιγώς Βυζαντινό μνημείο που κατασκευάζεται αιώνες μετά τη Βυζαντινή περίοδο στην Ελλάδα. Ο Ναός κτίστηκε σύμφωνα με την αυθεντική, αρχαία τεχνική των πρωτοχριστιανικών χρόνων. Το όραμα του Γέροντος Αλεξίου, που ήταν να δημιουργηθεί ένας ναός με την τεχνοτροπία του νέου Καθολικού της Ι.Μ. Ξενοφώντος, ο οποίος θα συνέχιζε τη Βυζαντινή παράδοση, πραγματοποιήθηκε τελικά υπό την επίβλεψή του. Ο ναός είναι εξ’ ολοκλήρου κατασκευασμένος από ντόπια πέτρα και ξύλο που ενώνονται μεταξύ τους με «κουρασάνι» όπως αποκαλείται ο πηλός στο Βυζάντιο, χωρίς να υπάρχει πουθενά τσιμέντο. Τα μαδέρια της σκεπής δεν έχουν καρφιά αλλά είναι σφηνωμένα μέσα σε μίγμα ψημένου αχυροχώματος. Τα σίδερα έπρεπε να αντέχουν το βάρος της κατασκευής για να αντισταθμίσουν το μπετόν αρμέ και γι΄αυτό χρησιμοποιήθηκαν ράγες τρένου, ενώ οι κολόνες γέμιζαν την ώρα που στήνονταν όρθιες με λιωμένο μολύβι. Κατά τη διάρκεια της κατασκευής δεν ήταν λίγοι αυτοί που θεωρούσαν ότι στο χώρο γίνονταν αρχαιολογικές ανασκαφές!
Οι λαξευτές μαρμάρου ήταν τεχνίτες που μετέδωσαν την τέχνη τους από γενιά σε γενιά και σκάλισαν τα κιονόκρανα με το σχέδιο αυτών που σώζονται στο Ναό Αχειροποιήτου της Θεσσαλονίκης. Στο ξυλουργείο της Μονής Ξενοφώντος κατασκευάστηκαν τα στασίδια και οι ξυλόγλυπτες πόρτες. Ψηφιδωτά, γλυπτά και αγιογραφίες συμπληρώνουν την εικόνα μιας εκκλησίας άλλης εποχής, που επανέφερε το παρελθόν πολλών τεχνών στον 21ο αιώνα. Στο Ησυχαστήριο Τιμίου Προδρόμου, όσοι διαμένουν, όσοι εργάζονται και όσοι εκκλησιάζονται, διακατέχονται από μια αίσθηση πληρότητας. Η ενσωμάτωση του Βυζαντινού κάστρου στο φυσικό τοπίο είναι τόσο αρμονική όσο και οι φωνές των μοναχών που γεμίζουν την ατμόσφαιρα με τους ύμνους τους.