Eναλλακτικός τίτλος θα μπορούσε να είναι ”Οι 50 αποχρώσεις του μπλε”… Τοπικές οργανώσεις, νεολαίες, πολλές πολλές πάρα πολλές εκλογές, συνέδρια, διαφοροποιήσεις, διαγραφές, παραιτήσεις, ο ψηλός, τα μουστάκια, οι ξανθές μπούκλες, καραμανλικοί, μητσοτακικοί, σαμαρικοί, η Ντόρα, ο Τζιτζικώστας, οι βαρόνοι, οι δούκες και οι μαρκήσιοι… καλά και Άγια όλα αυτά, αλλά τελικά ποιο το ιδεολογικό στίγμα ή τα πολλά ιδεολογικά στίγματα, γιατί όχι, της μεγάλης γαλάζιας κυρίας, της κεντροδεξιάς φίλοευρωπαϊκής παράταξης; Ποσο μαλλον μετα από 50 χρόνια ύπαρξης, πολλά από αυτά κυβερνητικά, τα δε 5,5 τελευταία να παίζει και παιχνίδι, ως παράταξη, μάλλον μόνη της, η Νέα Δημοκρατία.
Αλλά μήπως κακώς κατηγορούμε τον βασικό ιδεολογικό μας αντίπαλο χωρίς λόγο; Μήπως και η ΝΔ είναι κόμμα… ”λερναία ύδρα”; Οκ, τα λέμε και… κλαίμε σε πηγαδάκια και σε καφέδες και τραπέζια μεταξύ μας! Βγάζουμε φτυάρι, όλοι μας, και δώστου οι παραπολιτικές αναλύσεις και τα μεγάλα παχιά λόγια. Επί του πρακτέου όμως! Ας μιλήσουμε για ιδέες, κοσμοθεωρίες και πολιτικές θεωρήσεις. Ποια είναι λοιπόν οι πτέρυγες, τα ιδεολογικά ρεύματα που κυλάνε 50 χρόνια, plus λίγους μηνες, μέσα, δίπλα, εντός εκτός και επί αυτά της ΝΔ; Θα κάνουμε μια προσπάθεια να στα παραθέσουμε, με ρεαλισμό και σύνεση. Συνοπτικά! Πτέρυγες λοιπόν, από τα Δεξιά προς το Κέντρο, και τα σημαντικά παρακλάδια με τα κύρια χαρακτηριστικά τους.
Η Συντηρητική Πτέρυγα
Παραδοσιακός Συντηρητισμός
-Σχετική αντίσταση στον επελαύνοντα καπιταλισμό και τον ατομικισμό
-Φιλο-Μοναρχισμός, ως ένα σημείο (ευρωπαϊκό και συνταγματικό)
-Πίστη στην αξία της κοινότητας ως ομάδα φυσικής ένταξης του ατόμου
-Σχετική επιφυλακτικότητα έναντι των δημοκρατικών θεσμών
-Αποδοχή της θείας πρόνοιας ως κατευθυντήριας δύναμης των κοινωνικών εξελίξεων
-Αποδοχή των ιδανικών της ιμπεριαλιστικής πολιτικής
Σύγχρονος Συντηρητισμός ή Νέο-Συντηρητισμός
-Σεβασμός στην ατομική ιδιοκτησία και στα ατομικά κίνητρα οικονομικής δράσης
-Απόδοση υψηλότερης προτεραιότητας στην αύξηση της παραγωγής έναντι της αναδιανομής του κοινωνικού προϊόντος
-Χρήση των τεχνικών της μείωσης των δημοσίων δαπανών ή της ενίσχυσης της ανεργίας ως μέσων τιθάσευσης του πληθωρισμού
-Απόδοση ιδιαίτερης σημασίας στην τήρηση της τάξης και την προάσπιση των εθνικών αξιών (,χωρίς ωστόσο να αντιμάχεται τα ευρωπαϊκά ιδεώδη!)
-Απόρριψη της νέο-συντεχνιακής διάρθρωσης των σύγχρονων κοινωνιών
Η Χριστιανοδημοκρατική Πτέρυγα
-Διστακτική αποδοχή της λαϊκής κυριαρχίας ως πηγής προσδιορισμού των εγκόσμιων πολιτικών πραγμάτων
-Απόρριψη του άκρατου οικονομικού φιλελευθερισμού και αποδοχή κρατικο-παρεμβατικών ρυθμίσεων φιλολαϊκού χαρακτήρα
-Ηθική αντίσταση στην υπέρμετρα ανεκτική και ελευθεριάζουσα σύγχρονη κοινωνία
-Διατήρηση των ανεξάρτητων από το κράτος, συνήθως ελεγχόμενων από την εκκλησία, ιδεολογικών μηχανισμών
-Απόδοση υψηλότερης προτεραιότητας στην έννοια της κοινωνικής αρμονίας έναντι του ατομοκεντρικού φιλελευθερισμού
Η Φιλελεύθερη Πτέρυγα
Κλασσικός Φιλελευθερισμός
-Η πολιτική ενίσχυση της κυβέρνησης έναντι του θρόνου, ως ιστορική βάση της φιλελεύθερης ιδεολογίας
-Ατομοκεντρική θεώρηση της κοινωνικής συμβίωσης
-Αντιμετώπιση της κυβερνητικής δραστηριότητας κάτω από το πρίσμα του ορθολογισμού
-αντί-εκκλησιαστικός χαρακτήρας: συστηματική εναντίωση στη διεύρυνση της κοινωνικής, ιδεολογικής και πολιτικής επιρροής της εκκλησίας
-Κριτική της υποκρισίας και του ανελεύθερου χαρακτήρα της πουριτανικής ηθικής
-Κατανόηση ταξικών αντιθέσεων
-Ανοχή λαϊκών κινητοποιήσεων
Νέο-Φιλελευθερισμός
-Πίστη στην αξία της ελεύθερης αγοράς και δυσπιστία στην αποτελεσματικότητα της κρατικής παρέμβασης
-Ενσωμάτωση σκληρότερων πρακτικών σε θέματα μεταναστευτικής πολιτικής και πολιτικών ελευθεριών
Κοινωνικός Φιλελευθερισμός ή Σοσιαλ-Φιλελευθερισμός
-Πίστη στην αναγκαιότητα της κρατικής παρέμβασης και της ενίσχυσης του κράτους πρόνοιας με σκοπό την αξιοποίηση των ατομικών ελευθεριών
-Προστασία πολιτικών ελευθεριών και πάσης φύσης μειονοτήτων
Η Κεντρώα Πτέρυγα
-Υπεράσπιση των συμφερόντων των κατοίκων της υπαίθρου και των μεσσαίων στρωμάτων
-Συνδυασμός στοιχείων κοινωνικού φιλελευθερισμού, περιβαλλοντικής ευαισθησίας
-Υπεράσπιση μιας ήπιας κρατικο-παρεμβατικής οικονομικής πολιτικής
-Τήρηση σκληρής αστικής γραμμής σε ζητήματα πατρίδας, νόμου και τάξης
Πως γίνεται λοιπόν όλα αυτά τα ρεύματα να συνυπάρχουν μέσα στο ίδιο κόμμα; Κι όμως γίνεται, εδώ και πολλές – πολλές δεκαετίες. Ένα ακόμη απίστευτο Ελληνικό και μοναδικό φαινόμενο! Είναι λοιπόν η ΝΔ ένα επί της ουσίας, ένα πολυτασικό κόμμα, μια παράταξη από μόνη της; Ναι/Μάλλον Ναι! Είναι κακό αυτό; Όχι βέβαια! Λειτουργικό; Ναι είναι, αρκεί να τηρούνται ισορροπίες. Επίπονο, μα ουσιώδες.
Είναι χρήσιμο σίγουρα, γιατί μπορεί να απλώνει παραγάδι σε πολλά κοινωνικά και οικονομικά στρώματα. Άλλωστε είναι κόμμα εξουσίας. Δεν μπορεί και δεν πρέπει να περιχαρακώνεται. Πρέπει συνεχώς να ισορροπεί σε 2 ή και παραπάνω βάρκες. Σημαντικό σημείο. Ο κομβικός ρόλος ενός στιβαρού ηγέτη, που ναι μεν θα προέρχεται από μια πτέρυγα, αλλά να μπορεί να επιβάλει ισορροπίες και ομαλή λειτουργία οργάνων και διαδικασιών. Δεν συμβαίνει πάντα βέβαια, αλλά όποτε συνέβη (π.χ. τώρα) το κόμμα αυτό εκλογικά άγγιζε το 40%, ακόμη και το 45 και το 49 (π.χ. 1990 και 2004).
Στο Ευρωκοινοβούλιο (Ε.Κ.) ανήκουμε σε μια τεράστια πολυσυλλεκτική ομάδα κομμάτων από όλες τις χώρες, κράτη – μέλη, στο Ε.Λ.Κ (European People’s Party). Μια ομάδα ούλτρα ενισχυμένο μπετόν αρμέ όμως, που έχει πολλά μικρά, μεσαία, μεγάλα και πανίσχυρα κόμματα, που ξεκινάνε και καλύπτουν -το καθένα στην χώρα του- από την λαϊκή και σκληρή (!) δεξιά μέχρι το προοδευτικό κέντρο. Μια ευρω-ομάδα που έγραψε ιστορία 60 χρόνια τώρα -ποσο μάλλον τα τελευταία 10- και συνεχίζει.
Στην Ν.Δ. έλαχε η τύχη-ατυχία, να συνυπάρχουν οι φυσικοί, πολιτικοί και ιδεολογικοί απόγονοι δύο τεράστιων προσωπικοτήτων: του Μεγάλου Έλληνα Εθνάρχη και Πατέρα των Ελλήνων Φιλελευθέρων, Ελευθερίου Κ. Βενιζέλου και του Σπουδαίου Οραματιστή, του Ευρωπαϊστή και Συντηρητικού Κωνστ. Γ. Καραμανλή… δύσκολο που είναι αυτό… Κάντετο εικόνα! Ρομαντικά όλα τα παραπάνω έτσι; Μπορεί και ναι!
Ελάχιστη σημασία έχει όμως για τον απλό κόσμο, τον εκτός κομματικών οργάνων και τειχών, η διαγραφή ή η παραίτηση ενός φέρελπι λαικιστή από την επαρχεία ή μιας καλοζωισμένης νεαράς κυρίας από την Θεσσαλονίκη… Ο κόσμος θέλει να ακούσει για ιδέες, ιδέες με πλάνο, με προοπτική και άξονα αποτελέσματος! Ιδέες που έρχονται από πολύ μακριά και μπορούν να μας πάνε πολύ μακριά. Υπάρχουν πολλά αυτιά που διψάνε να μας ακούσουν. Κάποιος ιδεολογικός μας αντίπαλος και σπουδαίος οραματιστής έλεγε στους συντρόφους του: ”Να είστε Ρεαλιστές, να ζητάτε το αδύνατο!” Στο χέρι μας είναι. Πεδίο δόξης λαμπρόν, με αέρα 8ετίας και βλέπουμε και παραπέρα! Κέντρο-Δεξιά, με τόνο και στο Ε και το Α, λοιπόν.
ΥΠΟΓΡΑΦΟΥΝ η κυρία
– Φωτεινή (Φαίη) Δ. Κυριακίδου,
Σύμβουλος Ανάπτυξης, ΠΜΣ Κοινωνική Καινοτομία και Στρατηγικές Ανάπτυξης, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και Επικεφαλής Τομεάρχης Μετανάστευσης και Ασύλου της Νέας Δημοκρατίας
– Μαρκόπουλος Χ. Θωμάς,
Επικοινωνιολόγος και Ραδιοφωνικός Παραγωγός