Στην EURO τηλεόραση και στην εκπομπή «Ο Συμπαραστάτης του Δημότη» παραχώρησε συνέντευξη ο ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, Σωκράτης Φάμελλος. Ο Υπουργός μίλησε για τα νέα περιβαλλοντικά σχέδια, αλλά και για το πόρισμα της εξεταστικής επιτροπής για την δανειοδότηση των κομμάτων και των ΜΜΕ.
Ήρθατε στην Θεσσαλονίκη λόγω της λειτουργιάς του σταθμού μεταφόρτωσης απόβλητων Ευκαρπίας. Βλέπουμε μια άλλη περιβαλλοντική τακτική από την κυβέρνηση. Πείτε μας δυο λόγια.
Από το 2015 υπάρχει μια αλλαγή στη διαχείριση αποβλήτων στη χώρα μας. Εγκρίθηκε ένας νέος εθνικός σχεδιασμός. Έγινε μεγάλη προσπάθεια και από την αυτοδιοίκηση και από το υπουργείο. Η αλλαγή είναι ότι με βάση την ευρωπαϊκή νομοθεσία, έπρεπε να ενισχύσουμε την διαλογή στη πηγή, την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση. Μέχρι το 2020 πρέπει τουλάχιστον το 50% των απορριμμάτων να τα διαχειριζόμαστε κοντά στην παραγωγή τους. Μόνο τα απορρίμματα του παλιού γνωστού πράσινου κάδου επιτρέπεται να πηγαίνουν σε άλλες διαδικασίες επεξεργασίας ή ταφής. Φεύγουμε άρα από την περίοδο ταφής και πηγαίνουμε σε μια εποχή αξιοποίησης, κάτι που είναι συνδεδεμένο με την κυκλική οικονομία. Τα απορρίμματα μπορούν να τροφοδοτήσουν μια νέα εργασία με υψηλή επιστημονική γνώση και με σημαντική συμβολή στο εθνικό προϊόν. Αυτή η αλλαγή επηρεάζει και τα έργα που ήταν σε εκκρεμότητα. Αυτό έγινε και με το ΣΜΑ Ευκαρπίας. Από την αδειοδότηση του το 2008 και από την έναρξη κατασκευής του το 2010, είχε συνδεθεί με ένταση. Εμείς είχαμε να διαχειριστούμε το στοίχημα της προσαρμογής σε αυτό το νέο μοντέλο. Η νέα άδεια που έχει δοθεί στον σταθμό μεταφόρτωσης είναι μειωμένη κατά 40%. Το έργο είναι έξω από την κατοικήσιμη περιοχή. Ταυτόχρονα εγγυηθήκαμε στα εγκαίνια ότι δεν θα υπάρχει καμιά σύνδεση του έργου με το ΤΙΤΑΝ όπως και δεν θα κατασκευαστεί άλλο εργοστάσιο στην περίμετρο των 100 αγροτεμαχίων. Τα υπόλοιπα 65 αγροτεμάχια θα φυτευτούν. Ουσιαστικά θα γίνει ένα πάρκο και θα δοθεί στην περιοχή. Το έργο εξυπηρετεί πλέον και την ανακύκλωση και το πράσινο ρεύμα. Η μεταφόρτωση μειώνει το κόστος των απορριμμάτων και τα περιβαλλοντικά προβλήματα.
Πιστεύετε ότι οι φορείς έχουν τα αντανακλαστικά να διαχειριστούν αυτό το νέο εθνικό σχέδιο διαχείρισης απορριμμάτων και γενικά τα περιβαλλοντικά ζητήματα;
Μπορεί σαν χώρα και σαν αυτοδιοίκηση να μην είμαστε πλήρως επιχειρησιακά επαρκείς, αλλά είμαστε υποχρεωμένοι να προχωρήσουμε σε μια άλλη διαχείριση απορριμμάτων. Η χώρα μας πληρώνει πρόστιμο για τις χωματερές περίπου 67,5 εκατομμύρια. Τα πληρώνουμε σε μια περίοδο που η χώρα μας δεν έχει πλεόνασμα. Έπρεπε να αλλάξουμε, γι’ αυτό και επιλέξαμε να υπάρχει σχεδιασμός. Ταυτόχρονα έχουμε προκηρύξει στο ΕΣΠΑ για να κατασκευαστούν οι απαραίτητες υποδομές, έργα της τάξης 1,5 δισεκατομμύριο. Φέτος νομίζω θα εγκαινιάσουμε και μια νέα υποδομή στην Κοζάνη. Υπάρχει πληθώρα προτάσεων και ήδη τις αξιολογούμε. Οι δήμοι και ο φορέας διαχείρισης πρέπει να περάσουν σε άλλο επίπεδο επάρκειας. Θα πρέπει να υπάρχει τιμολογιακή πολιτική ανά κατηγορία υπηρεσίας που παρέχει. Επίσης ζητήσαμε να αυξηθεί η τεχνογνωσία και το στελεχιακό δυναμικό των φορέων. Θα έλεγα όμως ότι και εμείς οι πολίτες έχουμε ευθύνη. Έχουμε ευθύνη να ελέγχουμε και να πιέζουμε την αυτοδιοίκηση και την πολιτεία. Είναι στο χέρι μας.
Ως αντιπολίτευση όμως ο ΣΥΡΙΖΑ χαρακτήριζε τέτοια έργα φαραωνικά.
Ναι γι’ αυτό προχωρήσαμε άμεσα στην αλλαγή σχεδιασμού. Ήδη ο ΣΜΑ Ευκαρπίας έχει πάρει άδεια μικρότερη των 60%. Υπάρχει η δέσμευση να μειώνουμε κάθε χρονιά την ποσότητα των απορριμμάτων που θα πηγαίνει. Ταυτόχρονα θα πρέπει οι δήμοι μέχρι στο 2017 να ξεκινήσουν τον καφέ κάδο. Δηλαδή οι πολίτες θα δουν τους κάδους που θα μαζεύουν τα τρόφιμα, διότι το οργανικό ζήτημα των αποβλήτων δημιουργεί μεγαλύτερες επιπτώσεις. Από τα φαραωνικά έργα, πήγαμε σε έργα οικολογικά. Ένα θέμα επίσης που έχει μπει στην ατζέντα του δήμου Θεσσαλονίκης είναι οι κομποστοποιησεις, ώστε το ρεύμα του οργανικού μαζί με τα κλαδέματα να μας δώσουν λίπασμα, που είναι χρήσιμο. Το 2017-2018 θα είναι περίοδος που οι συμπολίτες μας θα δούνε αλλαγές.
Πείτε μας τι έγινε με τους δασικούς χάρτες και με την αλλαγή στις χρήσεις γης.
Το 1976 υπήρξε ο πρώτος νόμος που μιλούσε για την καταγραφή δασών στη χώρα. Από το 1976 έως το 2016 δεν κατόρθωσε η πολιτεία να καταγράψει τα δάση. Το 2016 κάναμε έναν νέο νόμο τον οποίο τώρα υλοποιούμε. Πρακτικά θα έπρεπε να συγκρίνουμε τον πρώτο χάρτη του 1945 με τους τρέχοντες, για να υπάρχει νομιμότητα. Οι χάρτες δεν δημιουργούν προβλήματα από μόνοι τους. Είναι ένα απαραίτητο εργαλείο για την ανάπτυξη για να ξέρει ο δήμος ή ο επιχειρηματίας, που μπορεί να κάνει μια δραστηριότητα. Οι χάρτες ανέδειξαν όλοι την κακοδαιμονία της κοινωνίας. Τις καταπατήσεις, τις αυθαιρεσίες και άλλα. Εμείς στον νόμο αυτό εξαιρέσαμε από τις αναρτήσεις των δασικών χαρτών τις περιοχές οικισμών, τις περιοχές ρυμοτομικών σχεδίων και τις περιοχές αστικων πυκνώσεων. Οι δήμοι δεν ανταποκρίθηκαν πλήρως. Υπάρχει μια ανησυχία στους πολίτες, άλλα το έχουμε λύσει. Επίσης κατεβάσαμε τα τέλη αντιρρήσεων και από 50 ευρώ το πήγαμε στα 10 ευρώ, δηλαδή εκπτώσεις 60%-70%. Ταυτόχρονα έχουμε δώσει εντολή στις υπηρεσίες για εκεί που υπάρχουν πρόδηλα λάθη. Για παράδειγμα στις μελέτες. Ακόμα σε περιοχές που κάποιος από τους προγόνους έχει εκχερσώσει τμήμα δάσους, υπάρχει νόμος ώστε ο πολίτης που θέλει δασική γη, με αίτηση του, να την παίρνει για αγροτική χρήση, με τίμημα που ισούται με το 1/3 της αξίας του δάσους για να μπορεί να παίρνει επιδοτήσεις και να ενισχύει την γεωργία. Δεν θα κλείσουμε τα μάτια σε περιπτώσεις καταπάτησης του δάσους. Δεν θα επικροτήσουμε την αυθαιρεσία. Οι περισσότεροι διαμαρτυρόμενοι είχαν να κάνουν με τις οικιστικές πυκνώσεις, την αγροτική καλλιέργεια και τα λάθη των μελετών. Τώρα για τις χρήσεις γης υπάρχει μεγάλο πρόβλημα στη χώρα μας. Περάσαμε ένα νόμο για χωρικό σχεδιασμό. Είναι ο νόμος που μας δίνει την δυνατότητα να κάνουμε γρήγορα τοπικά και περιφερειακά χωρικά σχέδια. Ο νόμος αυτός χρειάζεται να καθοριστεί με Προεδρικό Διάταγμα, το οποίο είναι τώρα στις διαβουλεύσεις. Υπάρχει μια διευκόλυνση και εξυπηρέτηση των πολιτών. Δεν είμαστε οπαδοί των περιοχών που δεν μπορείς να εξυπηρετηθείς. Την ευθύνη της λειτουργιάς δόμησης θα την έχει η αυτοδιοίκηση. Υπάρχει όμως ένα καλό πλαίσιο συνεργασίας των δήμων.
Εσείς συμφωνείτε με την απλή αναλογική για τη αυτοδιοίκηση; Γιατί η ΚΕΔΕ διαφωνεί;
Εγώ θεσμικά , άλλα και με πολύχρονη παρουσία στην αυτοδιοίκητη λειτουργικά κρίνω τους αυτοδιοικητικούς με βάση τις απόψεις και τις τοποθετήσεις στο δημόσιο διάλογο και θεωρώ εκ των προτέρων ότι όλοι πρέπει να τιμούμε την αυτοδιοικητή σφραγίδα. Πιστεύω η ΚΕΔΕ θα συζητήσει μαζί μας ως αυτοδιοίκηση και θα ήθελα να καταθέσω και την δική μου καλύτερη πρόθεση για να γίνει κάτι τέτοιο. Στην αυτοδιοίκηση αυτό που έχει κατατεθεί είναι το κείμενο διαλόγου, μια διαδικασία προετοιμασίας της διαβούλευσης το οποίο κατατέθηκε δημόσια για να κριθεί από όλους. Υπάρχει ένα σημαντικό θέμα που αφορά τον τρόπο εκλογής των οργάνων. Το σημαντικότερο είναι το πώς θα ανακτήσουμε τον χαμένο κοινοτισμό μας. Δυστυχώς με τον Καλλικράτη είχαμε μια απομάκρυνση του δήμου από τον πολίτη. Όταν στην συνταγματική αναθεώρηση βάλαμε ζήτημα για την απλή αναλογική και το ψηφίσαμε στο κοινοβούλιο, καταλαβαίνετε ότι για εμάς έχει και συνέχεια. Η βούληση των πολιτών πρέπει να εκφράζεται στο δημοτικό συμβούλιο. Είναι το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε.
Τι παθογένειες πιστεύετε υπήρξαν στο πολιτικό σύστημα από το 1990 και μετά και ιδιαίτερα με τον δανεισμό των κόμματων και των μέσων μαζικής ενημέρωσης; Γιατί το ψάξατε τόσο βαθιά;
Η εξεταστική επιτροπή της βουλής για τα ΜΜΕ και τα κόμματα συγκροτήθηκε ομόφωνα από την βουλή γιατί αντανακλούσε στη διάθεση της κοινωνίας. Αποκαλύφθηκε όλο αυτό που όλοι συζητούσαν στους διάδρομους. Σε πολλές περιπτώσεις των δυο μεγάλων κόμματων τα δάνεια δεν διδόντουσαν με κριτήρια και κανόνες. Κάποιοι είχαν εύκολη πρόσβαση στον δανεισμό. Υπήρχε ένα περιβάλλον ενημέρωσης που από πίσω υπήρχε μια συμφωνία μεταξύ κυβερνήσεων, ΜΜΕ και τραπεζών. Όλο αυτό επιδρούσε και πάνω στην κοινωνία. Εμείς εξετάζοντας αυτές τις δανειακές συμβάσεις άλλα και τις καταθέσεις των μαρτύρων αποκαλύψαμε ότι δινόταν δάνεια εκατομμυρίων με αέρα, χωρίς εγγυήσεις και σε εταιρείες χωρίς δραστηριότητα. Υπήρχε αθέμιτος ανταγωνισμός. Υπήρχε πάρτυ στον τραπεζικό δανεισμό και κανείς δεν ήθελε να το χαλάσει. Εμείς θέλουμε να λειτουργήσουμε με σταθερούς και ισότιμους κανόνες. Οι πολίτες πλήρωσαν τρεις φόρες ανακεφαλαιοποιησεις τραπεζών. Υπάρχει θέμα δηλαδή απέναντι στους δημόσιους πόρους. Όλα αυτά έχουν πάει τον Άρειο Πάγο και έχουν δοθεί σε αρμόδιο εισαγγελέα. Γίνεται έλεγχος και για δάνεια που τροφοδοτούσαν προεκλογικές εκστρατείες των δυο πρώην μεγάλων κόμματων.
Αυτοί είναι που συντηρούν το κλίμα πότε θα γίνουν εκλογές, το γιατί δεν κλείνει η αξιολόγηση, αντί να στρατευτούν στην προσπάθεια;
Το θέμα της αξιολόγησης και η διαδικασία εξόδου της χώρας από τα μνημόνια επηρεάζεται προφανώς. Πρέπει να ομολογήσουμε ότι η χώρα μας στο τέλος του 2014 ήταν σε πολύ δύσκολη κατάσταση. Είχαμε αποτύχει. Δεν είχαμε τίποτα. Η φτώχια ήταν πάνω από 30%. Οι πολίτες μας έδωσαν μια εντολή να βγούμε από την κρίση. Είχαμε πολιτικά και οικονομικά κέντρα μέσα και έξω στην Ελλάδα που αμφισβητούσαν την δυνατότητα να τα καταφέρουμε. Το 2016 μας έδωσε δυο γεγονότα με θετικό πρόσημα. Το ένα ότι έχουμε ένα σημαντικό πλεόνασμα και το άλλο ότι η παραγωγική μηχανή πάει καλά. Μας δίνει αισιοδοξία. Οι δανειστές μας πιέζουν. Η εντολή είναι να βγούμε από την κρίση και όχι να πάμε σε εκλογές.